Η Πύλη της Διαλειτουργικής Ευρώπης (Interoperable Europe Portal) αποτελεί το ενιαίο σημείο εισόδου για πληροφορίες σχετικά με τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των διευρωπαϊκών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Επίσης, αποτελεί το κεντρικό σημείο πρόσβασης για την ανταλλαγή και επαναχρησιμοποίηση λύσεων διαλειτουργικότητας, όπως λογισμικά ανοικτού κώδικα, σημασιολογία, οδηγίες και εργαλεία. Η πρόσβαση στην πύλη είναι ανοικτή και προσβάσιμη σε όλους, στη διεύθυνση https://interoperable-europe.ec.europa.eu/.
Συμβούλιο Διαλειτουργικής Ευρώπης (Interoperable Europe Board) (Άρθρο 15): Το Συμβούλιο απαρτίζεται από έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος και έναν εκπρόσωπο της Επιτροπής και έναν εμπειρογνώμονα ως παρατηρητή, ορισμένο από την Επιτροπή των Περιφερειών, τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο αρμοδιότητας για θέματα κυβερνοασφάλειας. Ο κύριος ρόλος του Συμβουλίου είναι να διευκολύνει τη στρατηγική συνεργασία και παρέχει συμβουλές σχετικά με την εφαρμογή του Κανονισμού.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Συμβούλιο και την παρούσα σύνθεσή του μπορείτε να επισκεφτείτε την παρακάτω σελίδα της Πύλης της Διαλειτουργικής Ευρώπης: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/collection/governance-board
Αναλυτικά τις αρμοδιότητες του συμβουλίου μπορείτε να τις βρείτε στο πλήρες κείμενο του Κανονισμού στο άρθρο 15 ((ΕΕ) 2024/903).
Κοινότητα Διαλειτουργικής Ευρώπης (Interoperable Europe Community) (Άρθρο 16): Ιδρύεται η Κοινότητα Διαλειτουργικής Ευρώπης η οποία είναι ένα ανοιχτό ειδικό forum για την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών. Η Κοινότητα είναι ανοιχτή σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, καθώς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και ακαδημαϊκούς συντελεστές που κατοικούν σε χώρα της ΕΕ.
Τα μέλη της Κοινότητας, κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου, μπορούν να κληθούν να συμμετάσχουν σε ομάδες εργασίας. Αυτές τις ομάδες, μπορούν, μεταξύ άλλων, να συμβάλλουν στο περιεχόμενο της διαλειτουργικής πύλης της Ευρώπης, να παρέχουν εμπειρογνωμοσύνη και συμβουλές για την ανάπτυξη λύσεων διαλειτουργικότητας και να υποστηρίζουν το Συμβούλιο σε άλλες δραστηριότητες. Η ακριβής λειτουργία των ομάδων εργασίας θα καθοριστεί στους εσωτερικούς κανόνες που θα εγκρίνει το Συμβούλιο διαλειτουργικής Ευρώπης.
Για περισσότερες πληροφορίες και μπορείτε να επισκεφτείτε τη σελίδα του e-gif εδώ.
Αν σας ενδιαφέρει να εγγραφείτε στην κοινότητα μπορείτε να επισκεφτείτε τη σελίδα https://interoperable-europe.ec.europa.eu/collection/community της Πύλης Διαλειτουργικής Ευρώπης.
Πριν από την υιοθέτηση νέων ή την τροποποίηση υφιστάμενων ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, οι δημόσιοι φορείς υποχρεούνται να διενεργούν αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας, εντοπίζοντας νομικά, οργανωτικά, σημασιολογικά και τεχνικά εμπόδια.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στη σχετική σελίδα του e-gif καθώς και στην Πύλη της Διαλειτουργικής Ευρώπης στη σελίδα https://interoperable-europe.ec.europa.eu/collection/assessments.
Ο Κανονισμός ορίζει την υποχρέωση κοινοποίησης και επαναχρησιμοποίησης λύσεων διαλειτουργικότητας μεταξύ οντοτήτων της Ένωσης και φορέων του δημόσιου τομέα, κατόπιν αιτήματος άλλων οντοτήτων και η οποία θα συμπεριλαμβάνει στοιχεία όπως η τεχνική τεκμηρίωση, το ιστορικό εκδόσεων, ο τεκμηριωμένος πηγαίος κώδικας και οι αναφορές σε ανοιχτά πρότυπα ή τεχνικές προδιαγραφές που χρησιμοποιούνται και θα κοινοποιούνται στην Πύλη για τη Διαλειτουργική Ευρώπη ή σε συνδεδεμένη με αυτή πύλη.
Με τον Κανονισμό ενισχύεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας (ΕΠΔ), καθώς ορίζεται ως ενιαίο σημείο αναφοράς και υποστηρικτικό εργαλείο για την αξιολόγηση της διαλειτουργικότητας (όπως προβλέπεται στο αρ. 3). Επιπλέον, από τον Κανονισμό, προβλέπεται η ανάπτυξη νέου ΕΠΔ υπό την επίβλεψη του Συμβουλίου της Διαλειτουργικής Ευρώπης, καθώς και η διασφάλιση της μελλοντικής του εξέλιξης και η εφαρμογή του στην επιχειρησιακή πρακτική και στην χάραξη πολιτικής. Επίσης, οι αρχές και οι κατευθυντήριες γραμμές του, θα λαμβάνονται υπόψη κατά τη διενέργεια όλων των αξιολογήσεων διαλειτουργικότητας. Τέλος, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τα κράτη μέλη όταν αναπτύσσουν νέο εθνικό πλαίσιο ή οποιοδήποτε εξειδικευμένο πλαίσιο ή άλλες σχετικές εθνικές πολιτικές, στρατηγικές ή κατευθυντήριες γραμμές σε συνεργασία με το Συμβούλιο για τη Διαλειτουργική Ευρώπη και ΕΕ.
Ο Κανονισμός προβλέπει ότι το Συμβούλιο θα προτείνει λύσεις διαλειτουργικότητας για τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των διευρωπαϊκών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών (βλέπε και αξιολόγηση διαλειτουργικότητας) και οι εν λόγω λύσεις θα φέρουν την ένδειξη «Λύση για τη Διαλειτουργική Ευρώπη», οι οποίες θα δημοσιεύονται στην πύλη της Διαλειτουργικής Ευρώπης και θα υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ των λύσεων που φέρουν την ένδειξη αυτή και των λοιπών επαναχρησιμοποιούμενων λύσεων. Για να επισκεφτείτε την σελίδα των λύσεων για τη Διαλειτουργική Ευρώπη ακολουθείστε τον ακόλουθο σύνδεσμο: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/interoperable_solutions.
Ο Κανονισμός ορίζει ότι το συμβούλιο δύναται να προτείνει στην Επιτροπή τη θέσπιση μέτρων καινοτομίας για τη στήριξη της ανάπτυξης και της υιοθέτησης καινοτόμων λύσεων διαλειτουργικότητας στην Ένωση. Σύμφωνα με τον Κανονισμο, τα μέτρα καινοτομίας συμβάλλουν στην ανάπτυξη υφιστάμενων ή νέων λύσεων για τη διαλειτουργική Ευρώπη στα οποία προβλέπεται να συμμετέχουν και φορείς GovTech. Παράλληλα, προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη των μέτρων καινοτομίας, το Συμβούλιο έχει τη δυνατότητα να προτείνει τη δημιουργία ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων διαλειτουργικότητας (Regulatory Sandboxes). Όλα τα αποτελέσματα θα είναι ανοιχτά διαθέσιμα στην πύλη της Διαλειτουργικής Ευρώπης.
Προβλέπεται η χρήση ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων διαλειτουργικότητας (regulatory sandboxes), τα οποία είναι ελεγχόμενα περιβάλλοντα για την ανάπτυξη και δοκιμή καινοτόμων λύσεων διαλειτουργικότητας σε πραγματικές συνθήκες πριν την υιοθέτησή τους από τις δημόσιες υπηρεσίες της ΕΕ. Εκτός των άλλων, η χρήση τους θα συμβάλλει στη διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρμόδιων αρχών και συνεργειών στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών, στην ανάπτυξη ενός ανοικτού ευρωπαϊκού οικοσυστήματος GovTech, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα και νεοσύστατες επιχειρήσεις όπως επίσης και στην κατανόηση των νομικών εμποδίων που συνεπάγονται οι καινοτόμες λύσεις διαλειτουργικότητας.
Τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια εγκρίνονται από την Επιτροπή με τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου μετά από κοινό αίτημα τουλάχιστον 3 φορέων του δημοσίου τομέα ή οντοτήτων της ΕΕ. Δεν απαιτείται έγκριση, όταν το ρυθμιστικό δοκιμαστήριο διαλειτουργικότητας δημιουργείται από μία ή περισσότερες οντότητες της Ένωσης, μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή φορέων του δημόσιου τομέα. Η συμμετοχή σε κάθε ρυθμιστικό δοκιμαστήριο διαλειτουργικότητας περιορίζεται σε χρονικό διάστημα ανάλογα της πολυπλοκότητας και της κλίμακας του έργου και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο έτη από τη δημιουργία του δοκιμαστηρίου. Η συμμετοχή μπορεί να παραταθεί έως ένα έτος, εάν κρίνεται αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού του έργου. Το Συμβούλιο Διαλειτουργικής Ευρώπης γνωμοδοτεί στην Επιτροπή σχετικά με το αποτέλεσμα του ρυθμιστικού δοκιμαστηρίου διευκρινίζοντας τις δράσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση νέων λύσεων διαλειτουργικότητας.
Αναμένονται οι εκτελεστικές πράξεις της Επιτροπής που θα καθορίζουν τους κανόνες και τους όρους δημιουργίας και λειτουργίας των Ρυθμιστικών Δοκιμαστηρίων Διαλειτουργικότητας.
Η Επιτροπή, επικουρούμενη από το Συμβούλιο, παρέχει δωρεάν και ανοιχτού κώδικα εκπαιδευτικό υλικό για την ανάπτυξη ικανοτήτων και για την ενίσχυση της συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ του προσωπικού των φορέων του δημόσιου τομέα, θεσμικών οργάνων και φορέων της Ένωσης. Θα βρείτε χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό στην Ακαδημία της Διαλειτουργικής Ευρώπης (https://interoperable-europe.ec.europa.eu/collection/interoperable-europe-academy).
Σύμφωνα με τον Κανονισμό, θα δημιουργηθεί ένας εθελοντικός μηχανισμός αξιολόγησης από ομότιμους με σκοπό τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων του δημόσιου τομέα. Οι φορείς του δημόσιου τομέα από διαφορετικές χώρες θα μπορούν να μάθουν ο ένας από τον άλλον εφαρμόζοντας το μηχανισμό αξιολόγησης από ομότιμους. Τα σχόλια σε μορφή έκθεσης θα υποβάλλονται από τους εμπειρογνώμονες στον ενδιαφερόμενο δημόσιο τομέα και στο Συμβούλιο.
Για να διευκολυνθεί η εφαρμογή του Κανονισμού, κάθε κράτος μέλος ορίζει μία ή περισσότερες αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή του κανονισμού και ένα Ενιαίο Σημείο Επαφής μεταξύ των αρμόδιων αυτών αρχών. Μεταξύ άλλων καθηκόντων, το μοναδικό σημείο επαφής θα συντονίζει εντός των κρατών μελών όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με τον Κανονισμό και θα υποστηρίζει τους φορείς του δημόσιου τομέα, όποτε απαιτείται αξιολόγηση διαλειτουργικότητας, συμβολή με επαναχρησιμοποιούμενες λύσεις για κάθε χώρα στην πύλη.
Έως τις 12 Ιανουαρίου 2025, τα κράτη μέλη έπρεπε να ορίσουν Εθνικές Αρμόδιες Αρχές για την εποπτεία της εφαρμογής του Κανονισμού.
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα σχετικά με την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας από τα ΚΜ, την υιοθέτηση των «Λύσεων Διαλειτουργικότητας» από τις δημόσιες υπηρεσίες των ΚΜ, την ανάπτυξη λύσεων ανοιχτού κώδικα, τη συνεργασία με τους οργανισμούς GovTech και την ενίσχυση των δεξιοτήτων διαλειτουργικότητας του δημόσιου τομέα. Ως τις 12 Ιανουαρίου 2028 και στη συνέχεια ανά τετραετία, η Επιτροπή θα υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του Κανονισμού, η οποία περιλαμβάνει τα συμπεράσματα της αξιολόγησής της.
